فرمان الکتریکی یا (EPS) مانند فرمان هیدرولیکی عمل می‌کند ولی از لحاظ ساختاری متفاوت است و دارای مزایای زیادی نسبت به نوع هیدرولیکی است. این سیستم در اواسط دهه 70 برای اولین بار مطرح شد، اما ساخت و کاربرد عملی آن از سال 1993 شروع شد. اولین بار شرکت هوندا در اتومبیل‌های رالی NSX از فرمان الکترونیکی استفاده نمود. از فرمان EPS، امروزه به جای فرمان هیدرولیک، در اکثر خودروها استفاده می‌شود. یکی از مزیت‌های استفاده از این فرمان، حذف شدن پمپ هیدرولیک فرمان است که از 8 تا 10 اسب بخار از قدرت موتور را مصرف می‌کند. همچنین حذف شدن مایع هیدرولیک، شلنگ‌ها، نشتی‌های آن و نیز عدم نیاز به چک کردن آن‌ها از مزیت‌های این سیستم است. این سیستم همچنین آرام‌تر از فرمان‌های هیدرولیک کار می‌کند، زیرا نه صدای پمپ وجود دارد و نه مایع در داخل شلنگ‌ها و سوپاپ‌ها دیده می‌شود. اما برجسته‌ترین تفاوت در فرمان پذیری و منظم بودن فرمان آن است. در ادامه خرابی فرمان برقی خودرو را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
فرمان EPS حتی هنگامی‌که موتور خاموش است، نیروی کمکی برای پیچیدن فرمان را تهیه می‌کند، همچنین این سیستم در مصرف سوخت نیز صرفه جویی می‌کند، زیرا وزن کمی دارد و موتور DC آن فقط مواقع ضروری به ما کمک می‌کند. سیستم فرمان برقی با اندازه گیری‌های بسیار دقیق تنظیم می‌شود که تطبیق یافتن آن برای کنترل‌های هیدرولیکی سخت می‌باشد. EPS می‌تواند نیروی زیادی را در مواقع ضروری (سرعت کم) فراهم کند و همچنین هنگامی‌که نیاز نداریم (سرعت زیاد) از توانایی فرمان می‌کاهد. در عین حال چون با سیستم نرم افزاری هدایت می‌شود، دقت فرمان و اعتدال آن و حساس بودن آن را بالا می‌برد. فرمان الکتریکی از سه قسمت تشکیل شده که به سیستم فرمان مکانیکی اضافه می‌شود:
سنسور گشتاور (TORQUE SENSOR)
موتور با جریان مستقیم (BRUSHLESS DC MOTOR)
واحد کنترل الکترونیکی (ECU)
اجزا تشکیل دهنده سیستم فرمان برقی (EPS)
جعبه فرمان
هنگامی‌که غربیلک فرمان به چرخش در می‌آید، گشتاور فرستاده شده پینیون موجب می‌شود که شفت ورودی به چرخش درآید. میل پیچشی که به شفت ورودی متصل است و پینیون، می‌چرخند تا اینکه گشتاور و نیروی متقابل آن مساوی شوند. سنسور گشتاور، پیچش میل را حس کرده و گشتاور به کار رفته در آن را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کند.
موتورDC
این موتور نیروی لازم برای پیچیدن فرمان را تهیه می‌کند و برای انتقال گشتاور تولیدی موتور به شفت اصلی از یک دنده مارپیچ استفاده می‌کند.
مکانیزم تقلیل
این مکانیزم نیروی کمکی موتور برقی را به شفت پینیون انتقال می‌دهد. این مکانیزم از یک حلقه دندانه‌دار و یک دنده پینیون تشکیل شده است که حلقه دندانه‌دار با شفت پینیون به حرکت در می‌آید و دنده پینیون که با شفت موتور یکی می‌شود. نیروی کمکی موتور توسط مکانیزم تقلیل به شفت پینیون انتقال داده می‌شود و نیروی کمکی برای پیچیدن فرمان را فراهم می‌کند.
سنسور TORQUE
این سنسور پیچش میل پیچشی را حس کرده و گشتاور به کار برده شده را به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کند. کنترل یونیت فرمان برقی از این سیگنال‌ها استفاده می‌کند و نیروی کمکی موتور DC را محاسبه می‌کند.
کنترل یونیت EPS
این کنترل یونیت، سیگنال‌ها را از سنسورهای مختلف می‌گیرد و حالت جاری خودرو را تشخیص داده و اندازه جریان به کار رفته در موتور DC را تعیین می‌کند. اگر ECU در کارکرد سیستم خطایی پیدا کند، چراغ خطر آن را به راننده هشدار می‌دهد. ECU خطاها را ذخیره می‌کند و سیستم EPS از مدار خارج می‌شود اما خودرو هنوز قابلیت هدایت معمولی را دارد.
علائم خرابی فرمان برقی
سفت بودن فرمان
اگر فرمان بسیار سفت و کند است و چرخش آن به سختی صورت می‌گیرد، احتمالا مشکلی در سیستم فرمان برقی وجود دارد. اگر متوجه شده‌اید که چرخاندن فرمان، زمان زیادی طول می‌کشد و پس از سفرهای طولانی، بازوهایتان احساس خستگی می‌کنند، ممکن است کمکی هیدرولیکی خودرو، قدرت خود را از دست داده باشد که معمولا به دلیل مشکلات مایعات، از دست دادن فشار یا کاهش سطح مایع در خودرو ایجاد می‌شود.
شل بودن فرمان
به همین ترتیب، اگر در فرمان خودرو احساس شلی وجود دارد و واکنش مناسبی نشان نمی‌دهد، این یکی دیگر از نشانه‌های معمول خرابی فرمان برقی خودرو است.
شنیدن صدای ناله هنگام چرخاندن چرخ
اگر هنگام چرخاندن چرخ خودرو، صدای ناله و جیر جیر می‌شنوید، مشکلی در سیستم فرمان برقی وجود دارد. ممکن است در پمپ فرمان، نشتی وجود داشته باشد یا سطح مایعات کم باشد. اگر سطح مایع به مدت طولانی در این وضعیت بماند، می‌تواند به کل سیستم فرمان برقی آسیب برساند.
سر و صدای زیاد هنگام روشن بودن خودرو
اگر هنگام روشن کردن خودرو، صدای جیر جیر ناخوشایند می‌شنوید، این صدا اغلب به دلیل مشکلات سیستم فرمان برقی است. صدای ناله بدترین صدایی است که پمپ فرمان خودرو می‌تواند ایجاد کند و این صدا با خراب شدن پمپ فرمان برقی، بدتر نیز می‌شود.
کند بودن سیستم پاسخ دهی فرمان
اگر فرمان واقعا کند عمل می‌کند، این وضعیت، علامت رایج دیگری است که شما به سرویس فرمان خودرو نیاز دارید. اگر فرمان خودرو در پاسخگویی به دستورها به کندی عمل می‌کند، احتمالا پمپ فرمان خودرو خراب شده است. در کنار این علامت، ممکن است صدای ناله هم بشنوید.
